Последнее обновление: 03 Октября 2024 12:38, Просмотров (2196), Печать

2024 жылы «Бір ел – бір кітап» республикалық акциясы аясында қазақтың көрнекті жазушысы, балалар әдебиетінің классигі Бердібек Идрисұлы Сокпакбаевтың шығармалары оқуға ұсынылды. Бердібек Сокпакбаевтың 100 жылдығы ЮНЕСКО-ның атаулы күндер күнтізбесіне енгізілді.

Бердібек Идрисұлы Соқпақбаев 1924 жылы 15 қазанда Алматы облысы Нарынкөл ауданы Қостобе ауылында дүниеге келген.

Бердібек өскен отбасы өте кедей болды. Ол өзінің балалық шағын «Бала шаққа саяхат» («Балалық шаққа саяхат») (1960) әңгімесінде өте жарқын сипаттаған. 8 жасында бала анасынан айырылды, бұл оның өмірінің соңына дейін үнемі азап шегуіне айналды. Бердібекке білімге деген сүйіспеншілікті, кейіннен соғыста қаза тапқан, Сатылған деген үлкен ағасы сіңірді. Бала көп нәрсені бастан өткеріп, өмір сүруге мәжбүр болды: ауыр жұмыс пен аштық. Дегенмен, ол өте ізденімпаз және қабілетті бала болып өсті.

Мектептен кейін әскерде қызмет етті. Содан кейін - Алматыда Абай атындағы Қазақ педагогикалық институтында оқыды, кейін Соқпақбаев Мәскеуде Жоғары әдеби курстарды бітірді. Туған аудан мектептерінде мұғалім болып жұмыс істеді.

Шығармашылық жолын балаларға арналған өлеңдер жазудан бастап, «Лениншілжас», «Қазақпионері», «Пионер» газеттерінде жарияланды. «Жұлдыз», «Балдырған» журналдарында жұмыс істеді. 1952-1970 жылдары Қазақстан Жазушылар одағында түрлі лауазымдарда, сондай-ақ Шәкен Айманов атындағы «Қазақфильм» киностудиясының редакторы болып жұмыс істеді.

«Менің атым Қожа» («Менің атым Қожа») повесі Соқпақбаевқа ең үлкен даңқ әкелді. Ол «Балалар әдебиеті» баспасында жарық көрді, содан кейін орыс тілінен көптеген тілдерге аударылып, шетелде: Францияда, Польшада, Чехословакияда, Болгарияда жарық көрді.

Прозаик «Чемпион», «Балалық шаққа саяхат», «Бозтөбеде бір қыз бар» повестерін, сондай-ақ «Өлгендер кайтып келмейді» романын жазды.

Б. Соқпақбаевтың кітаптары лайықты марапаттарға ие болды. Оның «Менің атым Қожа» және «Балалық шаққа саяхат» шығармалары аттас фильмдер түсірелді. «Менің атым Қожа» фильмі 1967 жылы Канндағы (Франция) Халықаралық балалар мен жасөспірімдер кинофестивалінде сыйлыққа ие болып, қазақ киносының алтын қорына енді.

Балалар жылы аясында 2022 жылдың 1 маусымында Астанада «Менің атым Қожа» туындысының негізінде түсірілген көркем фильмнің кейіпкеріне арналған ескерткіштің салтанатты ашылуы өтті.

Бердібек Сокпакбаевтың шығармалары көбінесе өмірбаяндық. «Балалық шақта болған нәрсе, - деді жазушы, - ешқашан ұмытылмайды. Әсерлер азаймайды, салқындатпайды. Олар күл қабатының астында жылу сияқты жүректі жылытады. Оны үрлеп, от жағуға болады!..».

Құрметті оқырман, Бердібек Сокпакбаевтың кітаптарының кейіпкерлерімен бірге балалық шақтың ғажайып әлеміне саяхат жасауға шақырамыз!

Жазушының шығармалары:

«Бұлақ» (1950) өлең жинағы

«Жекпежек»  (Чемпион)  повесі (1951)

«Бақыт  жолы» (1952)

«Алыстағы  ауылда» повесі (1953)

«Менің  атым  Қожа» (Меня зовут Кожа) повесі (1957)

«Бозтөбеде  бір  қыз  бар» (1958)

«Әпенденің   айласы» (1960)

«Балалық  шаққа  саяхат» (Путешествие в детство) повесі (1960)

«Дала жұлдызы» (1960)

«Аяжан» повесі (1963, орыс тілінде 1965)

«Қайдасың, Гауһар?» (Где же ты, Гаухар?) (1966).

«Ергежейлілер    еліне  саяхат» (Путешествие в страну гномов) (1978)

«Я ещё вернусь» повесттер мен әңгімелер (1980)

Ақпарат көзі:https://adebiportal.kz/ru/authors/view/320

2024 ж. іс-шаралар жоспары

қараша

Қазақтың көрнекті балалар жазушысы Б. Сокпакбаевтың өмірі мен шағармашалағы туралы әдебиеттер тізімі

«Бердібек Соқпақбаевпен Балалық шаққа саяхат» оқуды ілгерілету жөніндегі акция туралы ЕРЕЖЕ

қайта оралу